Rond kerst kreeg ik veel telefoontjes en berichten van mensen die aan me dachten. De eerste keer kerst zonder Pepijn, dat zou wel pittig zijn. Hartverwarmende berichten. In weerwil van de verwachtingen, maar misschien ook wel dankzij de bemoedigende berichten, heb ik hele fijne kerstdagen gehad, met familie en vrienden. En een deel dat ik bewust alleen doorbracht. Ik heb staan te swingen en zingen voor het fornuis, en op de golven van luide muziek een enorme hoeveelheid pompoensoep gemaakt.
Verdriet volgt niet het ritme van de christelijke feestdagen, verdriet heeft een heel eigen ritme. Ik voel nu dat ik in de opmaat leef naar zijn sterfdag, de dag dat alles anders werd. Half januari is het al zover. Eén jaar dood. In kranten en op TV wordt de balans opgemaakt van 2021. De ene na de andere rubriek komt langs. Ik zie kronieken van bekende personen, Peter R de Vries, Bibi Mentel, Stones drummer Charlie Watts, Desmond Tutu, jazz legende Chick Corea, Sir Tom Moore, de 100-jarige die 40 miljoen pond voor corona bij elkaar liep in de achtertuin van zijn verzorgingstehuis. Ik zie een terugblik op de politiek, op de sport, op corona. En ik zie nergens Pepijn er tussen staan. Alleen AD-columniste Linda Akkermans weet hem zich nog te herinneren, in een fijn stuk over de onmogelijkheid om leed te bagatelliseren of te vergelijken. Voor de rest: niets. Weet dan niemand meer wat er half januari 2021 gebeurde? Hoe kan het dat Pepijn wordt overgeslagen? Was zijn dood betekenisloos? Ik wil het van de daken schreeuwen, ik vind dat hij in alle lijstjes moet voorkomen.
Tegelijk: ik zou willen dat het waar is, dat zijn sterven het lot van jongeren op de kaart gezet heeft, zoals vele bekenden me in het oor fluisteren. Als dat zo is, waarom wordt zijn sterven dan niet als een scharnierpunt herkend? Hoe dan ook put ik hoop uit de recente oproep van Unicef Nederland. Zij en 59 mede-tekenende organisaties vinden dat de scholen open moeten, dat kinderen niet ingezet mogen worden om de problemen van volwassenen op te lossen. Now we’re talking. Ik was ook heel blij met de heldere en respectvolle manier waarop Elnathan Prinsen, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie, in de week voor kerst op TV de vraag op tafel legde waar we al 2 jaar om heen draaien: hoe maken we een goede afweging tussen de belangen op de korte en op de lange termijn? Mag de toekomst een rol spelen? Mogen we in plaats van solidariteit te verlangen van stemloze jongeren met kwetsbare ouderen, ook de omgekeerde vraag stellen? En vragen om solidariteit van stemgerechtigde ouderen met hun kwetsbare (klein-)kinderen? We zijn als samenleving zo slecht in het zorg dragen voor de toekomst. Klimaat, gezondheidszorg, you name it: alles gaat in de korte-termijn verbrandingsoven. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd: in augustus van dit jaar toonde Unicef dat meer dan een miljard kinderen op de wereld extreem risico lopen door klimaatverandering. Omdat wij, volwassenen en machtigen, bang zijn ons bekende bestaan op te geven en liever de kinderen en de machtelozen met het puin opzadelen. Al die eeuwen evolutie, en het lijkt erop dat we onszelf glorieus richting een zwart gat manoeuvreren. Als een self-fulfilling prophecy van een onuitgesproken maar wel actieve visie: zelfvernietiging.
Dit besef doet pijn. En ik verwonder me geregeld over de complexiteit van die pijn. Is het de pijn om die onverbeterlijke neiging om niet voor de jeugd en daarmee de toekomst te kiezen? Of moet iedereen mijn persoonlijke leed kennen? Wil ik meelijden? Waarom schrijf ik er eigenlijk over? Een ding weet ik zeker: ik schrijf er over omdat het mijn verdriet verzacht. Omdat ik nuances ontdek, perspectieven op het leven. In het schrijven zelf leef. En omdat ik ervaar dat mensen die zich laten raken door mijn verdriet hun menszijn opnieuw beleven en activeren. Het opent hun hart. Het delen van verdriet is een daad van naastenliefde. Het aanvaarden daarvan ook. Daarom moet het van het daken.
Elnathan Prinsen’s bijdrage in de uitzending van Op1 van 20 december is te vinden van minuut 19 tot minuut 31.
Hi Gaston, sterk stuk. Dank je. De Netflix film dont look up gaat over een grote komeet die over 9 maanden het leven op aarde zal verwoesten. Maar de talkshows hebben het liever over de scheiding van een popster en de president (Meryl Streep) is meer bezig met de polls voor haar herverkiezing. afijn, de spijker op zijn kop; hebben we nog een visie op de toekomst?
Ha Bart, heb de film ook net gezien, de metafoor is treffend inderdaad.
Ik heb ook aan Pepijn en jullie gedacht bij de afsluiting van het jaar. Zijn dood is voor mij een van de redenen geweest om me aan te sluiten bij het initiatief De Vierde Golf, van linkse stemmers die zich ontheemd voelen door de weinig kritische acties van de progressieve partijen w.b. de coronabesluiten. Maatregelen met bizar veel impact op het leven van kinderen en jongeren. Onacceptabel veel, vinden we als Vierde Golf. Las in de Volkskrant vandaag over de vele mentale problemen van scholieren, onrustige klassen, en dan de vraag ‘wat is er toch aan de hand met de jeugd’ – terwijl dat toch evident lijkt. Ik hoop dat velen Pepijns nagedachtenis willen eren door zich in te zetten voor het goede leven van de jonge generaties.
Door het gemis en verdriet heen wens ik je vrede en al het goede voor het nieuwe jaar.
Dank je wel Marret. Ik kende de Vierde Golf nog niet. Klinkt interessant, ik ga me eens orienteren.
Lieve Gaston,
Je schrijven raakt me iedere keer, het grootse perspectief waarin je jezelf en Pepijn plaatst, de vele vragen die het oproept, ik voel ze mee.
Je schrijven raakt mijn hart ook, en ik kan mij zo voorstellen vele meer, heeft het betekenis? Voor mij iig wel.
Het aardse is deze struggle, en de weg naar elkaar erin te vinden, zo geloof ik. De liefde brengt ons voorbij het leven zelf, dwars door alle dimenties heen❤
Dank je wel, en hoe fijn om nog een stukje samen te lopen op al die paden die leiden tot al die antwoorden, op een dag🙏